MX kaydı (Mail Exchange kaydı), bir alan adına gelen e-posta trafiğinin hangi mail sunucusu tarafından karşılanacağını belirleyen bir DNS (Domain Name System) kaydıdır. E-postaların doğru şekilde yönlendirilmesini ve teslim edilmesini sağlar. Basitçe ifade etmek gerekirse, birisi size e-posta göndermek istediğinde, gönderici sistem önce DNS sunucusuna gidip “bu alan adına ait e-postalar nereye gitmeli?” diye sorar. İşte burada devreye MX kayıtları girer.
E-posta sistemlerinin güvenilir çalışabilmesi için MX kayıtlarının doğru ve eksiksiz tanımlanması hayati öneme sahiptir. Hatalı ya da eksik tanımlanmış bir MX kaydı, e-postaların ulaşamamasına, geri dönmesine veya spam klasörüne düşmesine neden olabilir. Bu yazıda MX kaydının ne olduğu, neden önemli olduğu, nasıl çalıştığı ve nasıl oluşturulacağı konularını teknik detaylarıyla birlikte ele alacağız.
MX kayıtları, DNS üzerinde oluşturulan özel bir kayıt türüdür. Her bir alan adının bir ya da birden fazla MX kaydı olabilir. Bu kayıtlar, genellikle e-posta sunucusunun alan adını ve o sunucunun öncelik değerini (priority) içerir. Öncelik değeri düşük olan sunucu, birincil sunucudur ve öncelikle o denenir. Eğer birincil sunucu yanıt vermezse, sistem ikinci önceliğe sahip sunucuya geçer ve böylece yedeklilik sağlanmış olur. Bu sistem sayesinde e-posta hizmetleri kesintisiz şekilde çalışabilir.
MX kaydının yapısı oldukça basittir. Tipik bir MX kaydı iki bileşenden oluşur: priority (öncelik) ve mail server (sunucu adı).
Örneğin, şöyle bir MX kaydı olduğunu varsayalım: 10 mail1.example.com. 20 mail2.example.com.
Buradaki “10” ve “20” rakamları, öncelik seviyesini belirtir. Daha küçük sayı, daha yüksek öncelik anlamına gelir. Yani önce mail1.example.com sunucusu denenir. Eğer o sunucuya erişilemezse, sistem ikinci sıradaki mail2.example.com’a yönlenir. Bu yapı sayesinde yüksek erişilebilirlik sağlanmış olur.
MX kayıtları doğrudan IP adresi içermez. Onun yerine, her zaman bir alan adı (hostname) kullanılır. Bu alan adı da sistemde A (Address) kaydı ya da AAAA (IPv6 için) kaydı ile bir IP adresine çözümlenir. Bu nedenle, MX kaydında belirtilen mail sunucusunun DNS sisteminde mutlaka karşılık gelen bir A kaydı olmalıdır. Aksi takdirde e-posta teslimatı gerçekleşmez.
Bir MX kaydı oluşturmak için, genellikle alan adınızın DNS yönetimi paneline erişmeniz gerekir. Bu panel, domain sağlayıcınız tarafından sağlanır ve çoğu zaman kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir. DNS yönetim ekranında “Yeni Kayıt Ekle” seçeneği altında “MX” türünü seçerek işlem başlatılır. Gerekli alanlar genellikle şu şekildedir: Hostname (genellikle @ sembolü ile temsil edilir, yani kök domain), Priority (öncelik) ve Mail Server (mail sunucusunun alan adı). Kayıt eklendikten sonra DNS yayılım süreci başlar ve bu işlem birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
MX kayıtlarını oluştururken dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri, mail sunucularının doğru yapılandırılmış olmasıdır. Yani sadece MX kaydını eklemek yeterli değildir. Mail sunucusu da doğru IP adresine sahip olmalı, reverse DNS ayarları yapılmış olmalı ve mümkünse SPF, DKIM ve DMARC gibi ek e-posta doğrulama sistemleri entegre edilmelidir. Aksi takdirde gönderilen e-postalar alıcı sistemler tarafından güvenilmez olarak işaretlenebilir.
Örnek bir senaryo üzerinden gidersek: Diyelim ki alan adınız “ornekdomain.com” ve bu domain üzerinden bir e-posta hizmeti almak istiyorsunuz. E-posta sağlayıcınız size şu bilgileri verdi: Priority: 10 Mail Server: mail.ornekdomain.com
Bu durumda DNS yönetim ekranına girip MX kayıtları bölümünden yeni bir kayıt ekliyorsunuz. Hostname kısmına “@” yazıyorsunuz (bu, kök domain anlamına gelir), priority kısmına 10 yazıyorsunuz ve mail server kısmına mail.ornekdomain.com. Son olarak, mail.ornekdomain.com için bir A kaydı da eklemeniz gerekir. Örneğin: mail.ornekdomain.com → 123.45.67.89
Böylece sistem şu şekilde çalışır: Biri size e-posta göndermek istediğinde, gönderici sistem DNS’e gider, ornekdomain.com için MX kaydını sorgular. DNS, mail.ornekdomain.com adresine yönlendirme yapar. Sistem, bu alan adını çözümleyip IP adresine ulaşır ve mesajı ilgili sunucuya iletir.
Bazı durumlarda birden fazla MX kaydı kullanılması önerilir. Örneğin: 10 mail1.ornekdomain.com. 20 mail2.ornekdomain.com. Bu yapı, birincil mail sunucusunun çöktüğü durumlarda mesajların yedek sunucuya gitmesini sağlar. Yedekleme ve yük dengeleme açısından bu yöntem oldukça yaygındır.
MX kayıtları genellikle şirket içi kurumsal e-posta sistemlerinde, Microsoft 365, Google Workspace (eski adıyla G Suite), Yandex Mail, Zoho Mail gibi bulut tabanlı e-posta servislerinde yaygın olarak kullanılır. Bu servisler kendi sunucu adlarını size verir ve bunları MX kaydı olarak eklemenizi ister. Örneğin, Google Workspace için önerilen MX kayıtları şunlardır: 1 ASPMX.L.GOOGLE.COM. 5 ALT1.ASPMX.L.GOOGLE.COM. 5 ALT2.ASPMX.L.GOOGLE.COM. 10 ALT3.ASPMX.L.GOOGLE.COM. 10 ALT4.ASPMX.L.GOOGLE.COM.
Bu yapı sayesinde Google’ın birden fazla mail sunucusu devreye alınır ve hem yük dengelenir hem de yedeklilik sağlanmış olur. Aynı zamanda bu sunucular SPF ve DKIM gibi güvenlik mekanizmalarıyla desteklendiği için spam filtrelerine yakalanma olasılığı düşer.
MX kayıtları doğru yapılandırıldığında, e-posta teslimatı çok daha güvenilir ve hızlı olur. Ancak eksik ya da yanlış yapılandırma, ciddi e-posta iletişim sorunlarına yol açabilir. E-postaların ulaştırılamaması, iş kaybına, müşteri memnuniyetsizliğine ve hatta marka itibarının zedelenmesine neden olabilir. Bu nedenle DNS ve MX kayıt yönetimi, sadece sistem yöneticilerinin değil, aynı zamanda dijital pazarlama ekiplerinin ve küçük işletme sahiplerinin de dikkatle öğrenmesi gereken bir konudur.
Sonuç olarak, MX kaydı her ne kadar basit gibi görünse de, internet üzerindeki iletişimin bel kemiğini oluşturan kritik bir yapı taşıdır. E-posta servislerinin sağlıklı ve güvenilir çalışabilmesi için MX kayıtlarının doğru tanımlanması, yedekli ve güvenli bir yapıda olması, sunucuların DNS kayıtlarının eksiksiz olması gerekir. MX kayıtları sadece bir yönlendirme değil, aynı zamanda dijital kimliğinizin ve e-posta güvenliğinizin ilk adımıdır. Bu nedenle bu yapıların düzenli olarak kontrol edilmesi, test edilmesi ve gerekirse güncellenmesi önemlidir. Özellikle SPF, DKIM ve DMARC kayıtları ile birlikte çalıştığında MX yapınız hem güvenli hem de profesyonel bir e-posta altyapısı sunar.
Mx kontrolü nasıl yapılır?
MX (Mail Exchange) kayıtlarının doğru yapılandırılıp yapılandırılmadığını kontrol etmek, e-posta teslimat problemleri yaşamamak ve güvenli bir altyapı sağlamak için çok önemlidir. Bu kontrolleri hem elle (komut satırı veya çevrimiçi araçlarla) hem de uzman e-posta analiz araçlarıyla yapabilirsin.
Aşağıda sana adım adım ve uygulamalı şekilde MX kaydı kontrolü nasıl yapılır detaylıca anlatıyorum
1. Komut Satırı (nslookup) ile MX Kontrolü
Windows CMD veya PowerShell’de:
nslookup -type=mx senindomain.com
Örnek:
nslookup -type=mx google.com
Sonuç:
google.com MX preference = 10, mail exchanger = alt1.aspmx.l.google.com
google.com MX preference = 1, mail exchanger = aspmx.l.google.com
Bu sonuçlar:
- MX kayıtlarının gerçekten tanımlı olduğunu
- Hangi mail sunucularına yönlendirme yapıldığını
- Öncelik sıralamasını gösterir
2. Linux veya macOS Terminal ile dig Kullanmak
dig MX senindomain.com
Bu, daha detaylı ve profesyonel sonuç verir.
3. Çevrimiçi Araçlarla MX Kontrolü
Hiç komut satırı kullanmana gerek kalmadan, sadece alan adını girerek kolayca MX kaydı kontrolü yapabileceğin araçlar:
- “MX Lookup” sekmesine geç
- Alan adını yaz
- Enter’a bas → tüm MX kayıtları listelenir
- Sunucuların yanıt verip vermediğini ve blacklist’te olup olmadığını da gösterir
- Farklı lokasyonlardan sorgulama yaparak DNS yayılımını kontrol eder
https://toolbox.googleapps.com/apps/checkmx/
- Google’ın MX yapılandırma analiz aracı
- SPF, DKIM gibi ekstra kayıtları da kontrol eder
4. Outlook / Mail Tester Siteleriyle Gerçek Gönderim Testi
Sadece DNS kayıtlarını değil, gerçek gönderim akışını test etmek istersen:
- Site sana bir test e-posta adresi verir
- Bu adrese bir mail gönderirsin
- Sistem, MX kayıtlarını, SPF, DKIM, DMARC doğrulamalarını analiz eder
- Sonuçları puanlı olarak raporlar (10 üzerinden değerlendirme)
5. MX Kayıtlarını Kontrol Ederken Nelere Bakılır?
| Kontrol Noktası | Açıklama |
|---|---|
| 🔹 MX kayıtları tanımlı mı? | nslookup veya dig sonuç veriyor mu? |
| 🔹 Birden fazla kayıt var mı? | Yedeklilik için önerilir |
| 🔹 Öncelik sıralaması mantıklı mı? | Daha düşük rakam = daha yüksek öncelik |
| 🔹 Mail sunucularının A kaydı var mı? | MX alan adları mutlaka bir IP’ye çözülmeli |
| 🔹 Blacklist’te mi? | MXToolbox ile kontrol edebilirsin |
| 🔹 SPF, DKIM, DMARC var mı? | E-posta güvenliği için önerilir |
Sonuç
MX kaydı kontrolü, e-posta sisteminin omurgasını analiz etmek gibidir.
✔ Doğru tanımlanmış bir MX kaydı = eksiksiz e-posta teslimatı
✔ Yanlış ya da eksik tanımlanmışsa = e-posta kayıpları, spam filtreleri, bağlantı sorunları